Khâu nhục là món ăn mang đậm bản sắc văn hóa của người dân tộc Tày, Nùng vùng biên giới Lạng Sơn. Cùng tìm hiểu về món ăn độc đáo này.
Khâu nhục là món ăn đặc trưng của người dân tộc Tày, Nùng ở vùng biên giới Lạng Sơn. Món ăn này luôn góp mặt trong những buổi lễ quan trọng: ma chay, cưới hỏi, đón khách,…của người dân tộc nơi đây.
Lý giải nguồn gốc cái tên khâu nhục
Khâu nhục là món ăn có nguồn gốc từ Trung Quốc được du nhập vào nước ta. Người dân tộc Tày, Nùng đã biến tấu gia vị món ăn này cho phù hợp với khẩu vị vùng miền. Tên món ăn là phiên âm tiếng Hoa được đánh vần ra tiếng Việt. Trong đó, từ “Khâu” nghĩa là hấp đến dền gục. Từ “Nhục” có nghĩa là thịt.
Ghép lại ta có nghĩa là thịt gục hay hấp đến dền thịt. Ở mỗi địa phương khác nhau thì cách phát âm tên món ăn này lại có sự khác biệt. Ví dụ như: “Khâu nhục”, Nằm khau”, “Khổ nhục”,… Ngoài ra, món ăn này được gọi như vậy cũng là do cách sắp xếp của chúng. Thịt được sắp xếp chụm lại trên đĩa nhìn như một mỏm đồi. Trong tiếng Nùng thì “Khâu” tức nghĩa là đồi.
Hương vị độc đáo, đậm đà gia vị vùng cao của món khâu nhục
Theo ẩm thực miền Trung hay miền Nam thì khâu nhục Lạng Sơn gần giống như món thịt kho. Cụ thể, thịt sẽ được hấp cách thủy với các loại gia vị khác nhau đến khi thành phẩm thu được là món thịt tan ra trọng miệng. Để thịt đạt tới mức như vậy, có khi người ta phải hấp đến cả nửa ngày.
Các công đoạn từ sơ chế, sắp xếp thịt vào nồi hấp đều phải được thực hiện một cách tỉ mỉ. Thành phẩm thịt sau khi chế biến có màu nâu cánh gián đẹp mắt và tỏa ra hương thơm ngào ngạt. Khi cho vào miệng sẽ có cảm giác miếng thịt có cả nạc cả mỡ tan ngay ra trong miệng. Vị bùi của khoai môn, đỗ xanh và hương thơm của các loại gia vị hòa quyện vào nhau vô cùng thơm ngon khó cưỡng.
Cách làm món khâu nhục ngon chuẩn vị
Cách làm món khâu nhục
Dụng cụ
- 1 dao
- 1 thớt
- 2 nồi
- 1 Chảo
- 1 gang tay thực phẩm
Nguyên liệu
- 1 kg thịt ba chỉ
- 1 củ khoai môn
- 2 muỗng cà phê ngũ vị hương
- tỏi, ớt, hạt tiêu, địa liền
- Xì dầu, giấm, rượu trắng ,mật ong rừng, tương đen, mì chính
- Rau muối mặn (hay có tên là cây tàu soi) của người dân tộc nơi đây thì món mới ngon và đặc trưng
Cách làm
- Bước 1: Sơ chế thịt ba chỉ- Thịt ba rọi bạn chà xát với muối, rửa sạch, sau đó cắt thành miếng vuông lớn. Khi mà bạn mua thịt thì bạn nên chọn những tảng thịt to để dễ dàng cho việc cắt miếng vuông.- Nấu sôi nồi nước rồi cho thịt vào luộc sơ khoảng 5 phút rồi vớt ra và rửa sạch đi với nước đá lạnh.- Tiếp đến sẽ dùng nĩa hoặc tăm nhọn chọc nhiều lỗ trên bề mặt da heo và cho lớp muối dày lên rồi cho vào ngăn mát tủ tủ lạnh khoảng chừng 30 phút.- Sau đó dùng dao để vét sạch lớp muối trên da heo đi và lau sạch phần muối còn lại.
- Bước 2: Tiến hành chiên thịt- Đổ dầu vào nồi (mức dầu cao 2 cm so với đáy chảo), đun nóng (không được nóng già)- Dùng khăn giấy thấm khô thịt rồi cho vào chảo dầu để chiên. Để mặt bì xuống dưới. Đậy nắp chảo ngay từ đầu để không bị bắn dầu. Chiên trong 6-8 phút và sau đó chiên nhẹ các mặt còn lại.
- Bước 3: Luộc lại thịt đã chiênNấu sôi nồi nước rồi đem thịt đã chiên ở bước trước vào luộc khoảng 10 phút, sau đó bạn cắt thành các miếng mỏng vừa ăn.
- Bước 4: Sơ chế các nguyên liệu còn lại- Khoai môn bạn sẽ gọt vỏ, rửa sạch, cắt lát mỏng, cho vào chảo chiên vàng rồi vớt ra để ráo dầu. Hành tím bóc vỏ, băm nhỏ. Gừng thì cạo vỏ và băm nhỏ. Tỏi cũng bóc vỏ và băm nhỏ. - Mơ muối bỏ hạt, dầm nhuyễn
- Bước 4: Sơ chế các nguyên liệu còn lại- Khoai môn bạn sẽ gọt vỏ, rửa sạch, cắt lát mỏng, cho vào chảo chiên vàng rồi vớt ra để ráo dầu. Hành tím bóc vỏ, băm nhỏ. Gừng thì cạo vỏ và băm nhỏ. Tỏi cũng bóc vỏ và băm nhỏ. - Mơ muối bỏ hạt, dầm nhuyễn
- Bước 6: Tiến hành ướp và chưng thịt - Đeo bao tay nilon vào rồi lấy nước sốt phết một lớp mỏng lên từng miếng thịt heo và khoai môn đã chiên. Xếp xen kẽ thịt và khoai môn vào những chén lớn.- Cho các chén thịt vào nồi và chưng cách thủy khoảng 3 tiếng cho đến khi khoai được chín và thịt mềm.
- Bước 7: Hoàn thànhThành phẩm thịt và khoai chín mềm nhưng không nát, mùi vị thơm ngon đặc trưng, đặc biệt là phần da phải phồng lên và thịt có màu nâu đỏ đẹp mắt.
Video hướng dẫn
Ghi chú
Khâu nhục có thể làm bữa sáng hoặc bữa chính và được ăn kèm cơm, bánh mì, các loại rau sống. Đây cũng là món ăn không thể thiếu trong các dịp quan trọng của người Tày, Nùng như một nét văn hóa ẩm thực đặc trưng từ lễ cưới, ma chay, giỗ chạp, đón khách quý,…Những người phụ nữ dân tộc Tày, Nùng không một ai không biết nấu khâu nhục. Đến cả trẻ con ở đây cũng có thể đọc thuộc lòng vanh vách những nguyên liệu để làm ra món ăn đặc sắc này.
Nếu có dịp đến vùng biên giới Lạng Sơn nhất định phải thử nét độc đáo trong ẩm thực của những người dân tộc nơi đây. Khâu nhục chắc chắn sẽ chinh phục được cả những thực khách khó tính nhất.
